“Lối đi an toàn” cho doanh nghiệp bán lẻ mùa Covid

Với những biến động lớn trong đợt dịch lần thứ 4, khi mà toàn bộ hoạt động kinh doanh phải tạm thời đóng cửa và người dân đã có những thay đổi đáng kể trong hành vi tiêu dùng. Để có thể tiếp tục hoạt động, đây là lúc, các doanh nghiệp bán lẻ ráo riết đi tìm ‘lối thoát hiểm” cho chính mình. Bài viết dưới đây chia sẻ 01 “lối đi” gợi ý cho các nhà bán lẻ để từng bước thoát khỏi tình trạng cấp bách hiện nay. Tuy nhiên, các nhà bán lẻ sẽ cần phải nhìn nhận một cách khách quan và áp dụng linh hoạt vào mô hình kinh doanh của mình để có thể đưa ra chiến lược phù hợp cũng như nắm bắt các cơ hội quý giá cho doanh nghiệp mình.

ĐIỂM XUẤT PHÁT: HÀNH VI TIÊU DÙNG BÁN LẺ THAY ĐỔI NHƯ THẾ NÀO?

Muốn tìm ra lối thoát cho mình thì ở điểm xuất phát, cũng là điều đầu tiên, các doanh nghiệp cần phải hiểu rõ chính là người tiêu dùng của mình. Họ đang cảm thấy như thế nào, đang thay đổi ra sao và trong thời gian tới xu hướng mua sắm của họ là gì

1. Xu hướng tiêu dùng hiện đại

Nền kinh tế suy giảm, việc làm không ổn định và thu nhập hộ gia đình giảm sẽ khiến người tiêu dùng buộc phải đánh giá lại các giá trị và ưu tiên của họ cũng như nắm bắt thói quen tiêu dùng mới. Niềm tin của người tiêu dùng giảm đi cùng với tài chính không đầy đủ, dẫn đến việc phải tiết kiệm để chi tiêu cẩn thận hơn, dành riêng một khoản dự trù phát sinh cho những điều không lường trước được.

2. Xu hướng chi tiêu và sở thích mua sắm

Mặt hàng được lựa chọn hàng đầu: Người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đến thực phẩm và sản phẩm chăm sóc sức khỏe vì những mặt hàng này chính là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và duy trì sự sống trước thực trạng dịch bệnh đang ngày càng lan rộng với những biến thể nguy hiểm hơn.

Trong kế hoạch chi tieey của hộ gia đình, ảnh hưởng bởi Covid-19, thực phẩm (bao gồm đồ chế biến sẵn, tươi sông & đồ hộp), nhà ở, chăm sóc sức khỏe là những mặt hàng được lựa chọn hàng đầu.
Những thay đổi trong kế hoạch chi tiêu của hộ gia đình về một số mặt hàng dưới ảnh hưởng của Covid-19

3. Xu hướng tiêu dùng tiện lợi

Các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh như giãn cách, hạn chế tiếp xúc… khiến việc đặt hàng trên thiết bị di động, công nghệ và giao hàng tại nơi người tiêu dùng thuận tiện nhận hàng giúp người tiêu dùng mua sản phẩm họ cần vào thời điểm họ muốn trở nên thuận tiện hơn bao giờ hết. Các hoạt động như làm việc, mua sắm, giải trí… vẫn được thực hiện mà không cần di chuyển đến nhiều vị trí, địa điểm.


Người tiêu dùng cũng có thể tối đa hóa thời gian, tăng tính linh hoạt, sử dụng các sản phẩm và dịch vụ thông qua truy cập từ nhà. Do đó, “tiện” đã trở thành một trong những tiêu chí tiêu dùng trong xã hội trong bối cảnh hiện nay.

4. Xu hướng tiêu dùng xanh, tiêu dùng có trách nhiệm

Khủng hoảng sức khỏe ảnh hưởng sâu sắc đến nhu cầu và thói quen mua sắm của mọi người. Các vấn đề về môi trường và khí hậu đã tác động không nhỏ đến nguồn cung thực phẩm hàng ngày của chúng ta. Không chỉ có vậy, tác động môi trường còn ảnh hưởng cả đến giá cả hàng hóa. Do đó, người tiêu dùng quan tâm hơn về môi trường với tư duy khôi phục hệ sinh thái vừa góp phần giảm giá hàng hóa vừa làm cho mọi người sống khỏe hơn, sống lâu hơn.

Như vậy, có thể thấy, Covid 19 đã thúc đẩy việc mua sắm có kế hoạch, có mục tiêu rõ ràng và dần chuyển sang tiêu dùng bền vững, hợp lý.

NGÃ RẼ 1: VẬY SẢN PHẨM CỦA DOANH NGHIỆP CÓ ĐANG NẰM TRONG DANH MỤC “XU HƯỚNG LỰA CHỌN” CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG?

Trường hợp 1: Nếu nhóm ngành sản phẩm của doanh nghiệp đang thuộc các danh mục xu hướng lựa chọn của người tiêu dùng thì dù là ưu thế nhưng vẫn cần được tiếp tục đầu tư để tối ưu trải nghiệm và tăng thêm giá trị cho người tiêu dùng trong và sau Covid-19. Khi thị trường khó khăn, việc tất cả các doanh nghiệp đối thủ đều “sáng tạo” không ngừng để duy trì doanh số đã vô tình tạo ra áp lực cạnh tranh gay gắt cho các doanh nghiệp còn lại.

Chính vì vậy, để tiếp tục tập trung vào các loại sản phẩm hiện tại, các doanh nghiệp nắm bắt xu thế tốt, cung cấp đủ hàng hóa tới các kênh để có thể đáp ứng người tiêu dùng, không ngừng tuyên truyền các thông điệp an toàn tới nhân viên, khách hàng, cộng đồng và các bên liên quan khác.

Trường hợp 2: Nếu nhóm ngành sản phẩm của doanh nghiệp đang KHÔNG thuộc các danh mục xu hướng lựa chọn của người tiêu dùng, chúng ta không có cách nào khác là: Tạo thêm giá trị xu hướng cho sản phẩm hiện tại và mở rộng danh mục sản phẩm của doanh nghiệp theo xu hướng bền vững, hợp lí. Do đó, các doanh nghiệp buộc phải nhìn nhận thị trường, xu hướng tiêu dùng một cách khách quan đồng thời đánh giá khả năng nội tại của mình để đưa ra quyết định kịp thời và phù hợp.

NGÃ RẼ 2: MÔ HÌNH KINH DOANH HIỆN TẠI CÓ THỂ ĐÁP ỨNG ĐƯỢC XU HƯỚNG TIÊU DÙNG MỚI CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG?

Ở giai đoạn hiện tại và sắp tới, một nhà bán lẻ thành công sẽ là doanh nghiệp không chỉ đáp ứng nhu cầu khách hàng tốt nhất mà còn phải đáp ứng nhanh nhất. Mặc dù bản chất vẫn là bán lẻ, nhưng tùy theo sản phẩm kinh doanh và nội lực sẵn có của doanh nghiệp sẽ quyết định khả năng “vượt khó” của doanh nghiệp. Theo đó, nếu mô hình kinh doanh hiện tại chưa thể tối ưu hóa trải nghiệm của người tiêu dùng thì việc nhanh chóng thay đổi mô hình từ sản xuất đến phân phối, vận chuyển, tiêu thụ, là giải pháp tốt nhất giúp doanh nghiệp phát triển trong tình hình mới.

Phát triển thương mại điện tử

Do nguy cơ lây nhiễm cao của vi rút Covid-19 và tính tiện lợi từ việc giao-đặt hàng online, các dịch vụ mua bán hàng hóa không tiếp xúc gia tăng mạnh. Xét ở nhiều góc độ, không chỉ ảnh hưởng bởi dịch bệnh, số người tiêu dùng trực tuyến ngày càng tăng còn do thế hệ Z – thế hệ được sinh ra sau khi internet trở nên phổ biến rộng rãi, được tiếp xúc và sử dụng công nghệ từ nhỏ – đang dần trở thành lực lượng dân số chính hiện nay. Vì vậy, ứng dụng công nghệ số trong chi tiêu, mua sắm là xu hướng tất yếu của những người tiêu dùng trẻ hiện đại.

Trong giai đoạn 5 -10 năm tới, thế hệ Z sẽ thay thế toàn bộ lực lượng lao động toàn cầu. Theo đó, kinh doanh thương mại điện tử không chỉ đáp ứng thay đổi nhu cầu hiện tại mà còn đón đầu xu thế tiêu dùng tương lai.

Dịch vụ giao đồ ăn, bán lẻ & đặt hàng trực tuyến đang gia tăng mạnh bởi áp lực của đại dịch Covid-19 và sự hành vi tiêu dùng của thế hệ gen Z.
Những thay đổi trong kế hoạch chi tiêu hàng tháng của hộ gia đình về các dịch vụ tiêu dùng công nghệ số

Kinh doanh có ý thức

Kết quả cuộc khảo sát được thực hiện bởi Accenture PLC – một công ty trong Fortune Global 500 – vào tháng 4/2020 cũng cho thấy, 60% người tiêu dùng muốn mua hàng thân thiện với môi trường. Sử dụng ít nhựa hơn là ưu tiên hàng đầu của người tiêu dùng trước Covid-19, nhưng hiện nay là những lo ngại về biến đổi khí hậu kèm theo môi trường sống.

Theo worldbank, tính bền vững là một yếu tố được người tiêu dùng hiện đại quan tâm khi mua sắm. 71% người tiêu dùng trên toàn thế giới cho rằng biến đổi khí hậu cũng quan trọng như Covid và họ sẵn sàng góp phần xây dựng môi trường sống bền vững thông qua chi tiêu vào các sản phẩm được chứng nhận “xanh”, “không ảnh hưởng môi trường”.

Người tiêu dùng thiện cảm nhiều hơn đối với các thương hiệu có tinh thần trách nhiệm, có thể giúp làm cho thế giới sạch hơn. Chính vì vậy, doanh nghiệp cũng sẽ phải thay đổi mô hình sản xuất – kinh doanh, từ tìm nguồn cung ứng tiêu chuẩn và bền vững đến xây dựng quy trình sản xuất không ô nhiễm, tác động tiêu cực đến môi trường, phân phối các sản phẩm có “nhãn xanh” thân thiện môi trường đến tay người tiêu dùng.

Ứng dụng công nghệ kỹ thuật trong phân phối

Vận chuyển hàng hóa Covid-19 làm gián đoạn chuỗi cung ứng, giảm dịch vụ khách hàng và gây ra sự chậm trễ giao hàng. Đồng thời, người tiêu dùng hiện đại cũng nâng cao kỳ vọng, trở thành tiêu chuẩn trong nhu cầu chi tiêu, tạo ra áp lực mới cho các doanh nghiệp. Do đó, ngay cả những doanh nghiệp cung ứng dịch vụ hậu cần, logistics cũng cần thay đổi mô hình kinh doanh. Các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain và tự động hóa đang được tích hợp vào mạng cung cấp kỹ thuật số, tích hợp dữ liệu và thông tin từ các nguồn khác nhau để thúc đẩy phân phối hàng hóa sản xuất dọc theo chuỗi giá trị.

Công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) đóng một vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng hiện đại. Chẳng hạn, đối với hàng hóa lưu kho, trí thông minh nhân tạo và vị trí có thể giúp các nhà bán lẻ duy trì lợi thế cạnh tranh cho hoạt động phân phối sản phẩm và chuỗi cung ứng của họ. Dữ liệu lớn nhiều mặt từ các vị trí địa lý cụ thể kết hợp với các tương tác trực tuyến có thể hiển thị các mô hình mua hàng dựa trên các thời điểm, sự kiện và điều kiện nhất định trong các phân khúc khách hàng chi tiết.

Do đó, một nhà bán lẻ có thể sử dụng AI để dự đoán sản phẩm nào tiết kiệm chi phí hơn cho việc nhập kho trong một nhà kho nhất định ở vị trí gần các khu vực cụ thể. Hay công nghệ blockchain là một cách phân phối quá trình xác minh cho bất kỳ thứ gì từ giao dịch tài chính đến ghi nhật ký thông tin vận chuyển.

LỐI RA: TÓM LẠI, NHỮNG VIỆC CẤP BÁCH MÀ CÁC NHÀ BÁN LẺ NÊN LƯU TÂM NGAY TRONG GIAI ĐOẠN NÀY?

1/ Cập nhật xu hướng tiêu dùng liên tục để có thể nắm bắt được những cơ hội mới.

2/ Tăng thêm giá trị cho sản phẩm hiện tại và mở rộng danh mục sản phẩm theo xu hướng tiêu dùng bền vững, hợp lí. Ngoài ra cần đầu tư tối ưu hóa trải nghiệm và tăng khả năng cạnh tranh với các đối thủ về mọi mặt.

3/ Chuyển dịch và thay đổi mô hình kinh doanh toàn diện để có thể tiếp cận người tiêu dùng theo diện rộng, nhanh chóng, phù hợp và tiện lợi.

Dương Thanh Thương

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top